Mühendislikte verimliliği kalıcı olarak artırmanın en güçlü yolu, ekiplerin “nasıl yapıyoruz?” sorusuna verdiği cevabı yazılım katmanına kodlamaktır. ANSYS Workbench ekosisteminde bu kodlama işini yapan başrol oyuncusu, Application Customization Toolkit (ACT) eklentileridir. ACT ile, kurumunuzun modelleme alışkanlıklarını; malzeme–yük–sınır şartı şablonlarını, ağ kurallarını, sonuçların nasıl görselleştirileceğini ve raporun nasıl oluşacağını GUI üzerinde yeni düğmeler, yeni ağaç nesneleri, özelleştirilmiş panel ve sihirbazlar olarak kullanıcıya sunabilirsiniz. Böylece “en iyi uygulamalar”ınız tek tıklamalık birer davranışa dönüşür; sonuçlar tutarlı, izlenebilir ve denetime hazır olur.
1) Neden ACT? Özelleştirmenin Stratejik Rolü
ACT, Workbench kullanıcı deneyimini kurumunuza ait bir “mini platform”a çevirir. Kullanıcıların her projede aynı adımları tekrarlamasını beklemek yerine, kurum şablonlarınızı GUI’ye yerleştirir, tek tıkla doğru mesh kuralları, doğru yük kombinasyonları, doğru rapor görselleştirme profilleri ve doğru kalite kapılarını devreye alırsınız.
Uygulama örneği: Basınçlı kap projelerinde “Nozul Çevresi Hazırlığı” adımını ACT düğmesine taşıyan bir firma, ilk kurulum süresini ortalamada %60 kısalttı; denetimlerde “ aynı yaklaşımın kullanıldığına ” dair güven belirgin arttı.
2) ACT Mimarisi: Eklenti (Extension), Veri Modeli ve Olaylar
ACT, eklenti paketleri (genellikle .wbex) üzerinden çalışır. Eklenti; ağaçta görünecek nesneleri, bu nesnelerin özellik panellerini, olay tetikleyicilerini (yük eklendi, çözüm bitti, ağaç aktifleştirildi vb.) ve komutları tanımlar. Veri modelitarafında, özgün parametreleri (ör. “conta sıkılığı”, “ray–tekerlek sürtünmesi”, “pürüzlülük sınıfı”) Workbench nesnelerine bağlar; olaylar ise bu parametreleri doğru zamanda MAPDL/Python tarafına aktarır.
Vaka: “Hijyenik Hat Parametreleri” nesnesi, pürüzlülük–CIP ısısı–temas süresi gibi alanları saklıyor; çözüm tetiklenirken bu değerler sınır koşullarına otomatik işleniyor.
3) Workbench–MAPDL Köprüsünü ACT ile Güçlendirmek
Çoğu kuruluşta ağır işi MAPDL yapar; Workbench ise akış düzenleyicidir. ACT, Workbench’te tanımlanan davranışları MAPDL tarafındaki makrolara dayanıklı şekilde köprüler. Bu köprü, isimli seçim setleri ve parametre anahtarları ile sürüm değişikliklerine karşı dayanıklı kılınmalıdır.
Uygulamalı pratik: Ağaçta “Cıvata Ön Yükü Ayarla” nesnesi eklendiğinde, MAPDL tarafında ön yük–montaj adımı–yeniden temas çözümü sırası otomatik yazdırılır; kullanıcı, sadece cıvata sınıfı ve hedef ön yük yüzdesini girer.
4) Kullanıcı Akışları ve Sihirbaz (Wizard) Tasarımı
ACT eklentilerinin parlayan yüzü sihirbazlardır. Kullanıcıyı 4–6 ekranda doğru kararlara götüren, metin kutuları–açılır listeler–doğrulama mesajları içeren sihirbazlar hem hata oranını düşürür hem de eğitimi hızlandırır.
Örnek olay: “Basınçlı Kap Nozul Sihirbazı” üç adımdan oluşuyor: (1) nozul geometrisi/kalınlık–radüs; (2) conta–civata ön yükü; (3) yük kombinasyonu seçimi. Sihirbaz sonunda, proje ağacına standart yük setleri ve prob noktaları otomatik ekleniyor.
5) Özelleştirilmiş Yük ve Sınır Şartı Nesneleri
ACT, kurumsal yük/sınır şartı tiplerinizi gerçek Workbench vatandaşları gibi ağaçta gösterir. “Hijyenik Basınç–Debi Profili”, “Gelişmemiş Giriş Hızı”, “Rüzgâr Yükü–Yön Ailesi”, “Montajta Ön Çökertme” gibi alanlar kullanıcı panellerinde görünür; kabul bandı–uyarı mesajlarıyle birlikte gelir.
Vaka: Kısa giriş borusu olan hatlarda “Gelişmemiş Giriş Profili” nesnesi, literatürden türetilmiş profil şablonlarını seçtirir ve ölçümle uyumu artırır.
6) Mesh ve Geometri Kontrollerini Bir Düğmeye Sığdırmak
Sürekli tekrarladığınız ağ kuralları ACT’ye taşınabilir: belirli kenarlarda inceltme, delik çevresinde yerel rafine, temas yüzeyinde hedef eleman boyu düşürme gibi. Kullanıcılar ağ parametrelerini formdan seçer, eklenti uygun setlere uygular.
Uygulama: “Kaynak Ağzı Çevresinde Rafine” düğmesi, köşe yarıçapını kontrol ediyor; çok küçükse uyarı veriyor ve önerilen radüsü rapora yazıyor.
7) Sonuç Nesneleri ve Raporlamayı Standartlaştırmak
ACT ile yeni sonuç nesneleri (ör. “Nozul Etrafı Ana Gerilme Özeti”, “DIC ile Alan Korelasyonu Skoru”) ekleyebilirsiniz. Bu nesneler; sabit renk aralığı, sabit kamera ve kimlik etiketleri ile görselleri üretir; rapor şablonunun metin yer tutucularını doldurur.
Örnek: “Korelasyon Özeti” nesnesi, sanal prob ve ölçüm verisini alıp NRMSE–maksimum sapmayı hesaplıyor; sonuç kısmına otomatik bir paragraf yazdırıyor.
8) Parametrik Çalışmalar ve Tasarım Noktaları ile Tam Uyum
ACT, Design Points ve parametrik çalışma altyapısına entegre çalışır. Eklentinizdeki alanlar parametreleştirildiğinde, varyant taramaları sırasında otomatik güncellenir; betikleriniz HPC kuyruğuna seri işler gönderir.
Uygulama: “Sürtünme Katsayısı ±%20” ve “Ağ Hedefi ±%15” varyasyonları, tek ACT panelindeki iki parametre ile taranıyor; dayanıklılık işareti rapora ekleniyor.
9) Veri Tabanı ve PLM Entegrasyonu: Kurumsal Hafızaya Köprü
Eklenti, kurumsal malzeme–yük–şablon kütüphanelerinizi REST/DB arayüzleriyle okuyup panele getirir; kullanıcı onayıyla projeye uygular. Böylece “tek kaynak–tek dil–tek dosya yapısı” ilkesini GUI’ye taşırsınız.
Vaka: “Malzeme Kartı Seç” paneli, sadece onaylı sürümleri gösterir; seçildiğinde kimlik ve menşe bilgisi rapora düşer.
10) Python–pyMAPDL–pyansys ile Çok-Yetenekli Otomasyon
ACT, Workbench tarafındaki GUI’yi Python dünyasına da bağlayabilir. Ölçüm verilerini okuyup prob verileriyle eşlemek, korelasyon metriklerini hesaplamak, arşiv dizinini düzenlemek ve rapor şablonunu derlemek gibi işleri Python üstlenir; ACT sadece tetikler.
Örnek: “Raporu Derle” düğmesi, ölçüm CSV’sini okur, sanal prob ile kıyaslar, farkları hesaplar ve PDF/HTML raporu üretir.
11) Hata Yönetimi ve Günlükleme: Denetimde İz Bırakan Dil
İyi bir eklenti, öngörülebilir hata mesajları ve zengin günlükler üretir. Eksik seçim seti, uyumsuz birim, boş mesh bölgeleri, yakınsama dışı adımlar; her biri kullanıcıya yön gösteren metinlerle rapor ve log’a işlenir.
Uygulama: “Boş Seçim” hatası alındığında eklenti, ağacı gezerek en yakın topolojik komşuluğu bulur ve “muhtemel neden” önerir; eğitim ihtiyacı azalır.
12) Paketleme (.wbex), Sürümleme ve Dağıtım Yönetişimi
Eklentiler semantik versiyonlama ile paketlenmeli; “major” kırıcı değişiklikleri, “minor” geriye uyumlu iyileştirmeleri, “patch” küçük düzeltmeleri temsil etmelidir. Dağıtım; imzalı .wbex dosyaları, sürüm notları ve geriye dönüş planlarıyla yönetilir.
Vaka: Bir görsel profil değişikliği “minor” olarak yayınlandı; tüm raporlar yeni renk aralığına geçti, eski raporlarla kıyas için sürüm notu ekinde açıklama yer aldı.
13) Güvenlik, İmza ve Lisanslama
Kurumsal ortamlarda eklentiler imzalı dağıtılmalıdır. Bazı eklentiler için lisans kilidi (zaman–kullanıcı–makine) talep edilebilir; gizli algoritmalar okunabilir betik yerine derlenmiş modüllerde saklanır.
Uygulama: “Hijyenik CFD” araç seti, yalnız kalite ekibi ve proses mühendislerine açıldı; lisans anahtarlarıyla yetkili kullanım sağlandı.
14) Performans: GUI’de Hafif, Çözümde Ağır Ol
ACT’nin oturması gereken ilke: GUI hafif, çözüm ağır. Yani, hesap yoğun adımlar MAPDL/HPC tarafında; GUI sadece tetik ve özet sunar. Uzun işlerde ilerleme durumu ve iptal seçeneği kullanıcıyı bilgilendirir.
Örnek: 64 varyantlı taramada ACT yalnız kuyruğu hazırlar ve sonuçlar geldiğinde raporu derler; GUI kilitlenmez.
15) Test, Doğrulama ve Geriye Dönük Uyum
Eklenti geliştirme bir yazılım disiplinidir. Birim testleri (özellik panosu doğrulamaları), entegrasyon testleri (seçim seti–MAPDL–rapor hattı) ve geriye dönük uyum testleri (eski projelerle çalışabilirlik) şarttır.
Uygulama: “Nozul Sihirbazı”nın her sürümü, üç tipik test projesiyle otomatik kontrol edilir; geriye uyum kırılırsa yayın engellenir.
16) Eğitim, Akran İncelemesi ve Değişim Yönetimi
Eklentilerin başarısı kullanıcıyı ikna etmekten geçer. “Hızlı Başlangıç Atölyeleri”, 10 dakikalık video dökümanlar, eklenti içi ipucu balonları ve “Office Hours” ritüelleri benimsemeyi hızlandırır.
Vaka: Saha ekibi için üç kısa video hazırlandı; eklenti kullanım oranı ilk ay %85’e yükseldi, destek talepleri yarılandı.
17) Sektörel Desenler: İnşaat, Mekanik, Proses, Sağlık
-
İnşaat/Geoteknik: Mohr–Coulomb parametreleri, kazı adımları, ankraj–iksa–püskürtme beton şablonları; deprem spektrumu uyumu uyarıları.
-
Mekanik: Nozul–kılıf, kaynak–cıvata, montaj ardışıklığı ve modal korelasyon prob setleri.
-
Proses: Debi–basınç kaybı–ısı transferi paketleri; hijyenik pürüzlülük ve CIP koşullarını panellerle yönetmek.
-
Sağlık/Biyomedikal: İmplant–kemik temas parametreleri; mikrorölatif hareket prob’ları ve steril akış sınır koşulları.
Uygulama: “Hijyenik Hat Paneli”, pürüzlülük ve CIP parametrelerini tek yerde topladı; FDA/TEMA diliyle rapor metni otomatik oluştu.
18) Vaka 1 – Basınçlı Kap Nozul Sihirbazı
Bağlam: ASME uyumlu kaplarda nozul–kılıf birleşimi.
Akış: Sihirbaz, geometri–radüs–kalınlık–conta–ön yük–yük kombinasyonu adımlarını sıraya koyuyor; ağ rafinesi ve prob noktaları eklentinin içine gömülü.
Sonuç: İlk kurulum 2 gün yerine 6 saatte bitti; maksimum ana gerilmede ölçümle fark %3.8 bandında kaldı; rapor metni ve görseller tek komutla üretildi.
19) Vaka 2 – Köprülerde Civata–Kaynak Ustası
Bağlam: 45 m açıklıklı çelik yaya köprüsü; bağlantı detayları kritik.
Akış: “Bağlantı Ustası” eklentisi, seçilen bölgede civata ve kaynak tipini, ön yük ve eşdeğer rijitlik parametrelerini uygular; mod–şekil prob seti ekler.
Sonuç: İlk üç modda sapma %<5, dördüncü mod koşullu kabul; izleme planı ve sönüm önerileri rapora otomatik düştü.
20) Vaka 3 – Tünel ve Kazı Destekleri Asistanı
Bağlam: Yeraltı kazılarında segment–derz–zemin etkileşimi.
Akış: Eklenti, kazı adımlarını zaman dizisine çevirir; ankraj–iksa–püskürtme beton sınır koşullarını paketler; Mohr–Coulomb parametreleri için kurum kütüphanesinden seçim ister.
Sonuç: Mesh ve temas ayarları “kırmızı bayrak”lara göre otomatik kontrol edildi; oturma tahmin hatası önceki projelere göre anlamlı biçimde düştü.
21) Yol Haritası: Yaşayan Eklenti Ekosistemi
ACT bir seferlik proje değil; sürekli iyileştirme gerektirir. Yol haritası, “hızlı kazanımlar” (görsel hijyeni, küçük paneller) ve “temel iyileştirmeler” (PLM entegrasyonu, otomatik korelasyon hesapları) olarak iki katmanda yönetilmelidir. Geri bildirimler “öğrenilen ders” havuzuna girer; her sürüm notu neden–sonuç–etki üçlüsüyle yayınlanır.
22) KPI ve Başarı Ölçümü: Etkiyi Sayısallaştırmak
Eklentilerin başarısı; ilk kurulum süresi, yeniden iş oranı, denetimde sorusuz geçen kalem oranı, korelasyon puanı ortalaması, rapor derleme süresi, kullanım oranı gibi KPI’larla izlenmelidir.
Vaka: “Nozul Sihirbazı” devreye alındıktan sonra rapor derleme süresi %50 kısaldı; korelasyon puanı 0.86 → 0.93’e yükseldi; müşteri denetimleri daha kısa sürdü.
Sonuç
ACT eklentileri, Workbench’i kurumunuzun dilini konuşan bir modelleme platformuna dönüştürür. Tek tıklamayla standart mesh kuralları, doğru yük–sınır şartı şablonları, doğrulama–geçerleme kanıtları ve rapor görselleri devreye girer; hatalar azalır, hız artar, izlenebilirlik derinleşir. Bu özelleştirme, yalnızca ürün geliştirmeyi hızlandırmaz; kalite güvenceve denetim kültürünü de yazılıma gömer. Sürüm notları, kimlik etiketleri ve otomatik rapor metinleri sayesinde “aynı sonucu yeniden üretme” güvencesi doğar; MAPDL–Python–HPC üçlüsüyle geniş varyant uzayları yönetilebilir hâle gelir.
Gerçek vakalar, ACT’nin yalnızca “GUI’de bir kolaylık” olmadığını, kurumsal davranışın kodlanması anlamına geldiğini gösteriyor: basınçlı kaplarda nozul çevresi sihirbazları, köprülerde bağlantı ustaları, tünel–kazı asistanları, hijyenik hat panelleri… Hepsinde ortak sonuç, ilk kurulumun hızlanması, korelasyon kalitesinin yükselmesi ve rapor–denetim süreçlerinin şeffaflaşmasıdır. Bu yaklaşım yerleştiğinde ekipler, projeleri her defasında baştan icat etmek yerine öğrenen kütüphaneyi büyütür; eklentiler her sürümde biraz daha zeki hâle gelir.
Son tahlilde, “Workbench’te özelleştirilmiş modelleme yaptırma” vizyonu ACT ile somutlaşır: hızlı, tutarlı, savunulabilir ve tekrarlanabilir sonuçlar üretirsiniz. Bu da operasyonel verimliliği, müşteri güvenini ve rekabet avantajını aynı anda ve kalıcı biçimde artırır. Kurumunuzun en iyi uygulamalarını birer düğmeye dönüştürün; mühendisler, düşünmeye daha çok, tıklamaya daha az zaman harcasın.
Modelleme, günümüzde yalnızca tasarım süreçlerinin bir parçası değil; aynı zamanda düşünce biçimlerini dönüştüren, analiz kabiliyetini artıran ve fikirleri görünür kılan güçlü bir araç olarak öne çıkıyor. Mimarlıktan mühendisliğe, oyun tasarımından veri görselleştirmeye kadar birçok alanda modelleme, karmaşık yapıları anlaşılır hale getirmek ve çok boyutlu düşünmek için kullanılıyor. Bireyin bir fikri somutlaştırma yolculuğunda modelleme, hem yaratıcı hem de sistematik bir yol sunuyor.
Bu platformda modellemeye tek bir açıdan yaklaşmıyoruz. Üç boyutlu (3D) modelleme elbette temel başlıklardan biri; ancak mimari modelleme, endüstriyel ürün tasarımı, karakter modelleme, veri ve sistem modelleme, parametrik tasarım gibi çok daha geniş bir çerçeveyi kapsıyoruz. Amacımız yalnızca teknik bilgi vermek değil; aynı zamanda modelleme pratiğinin arkasındaki düşünsel yapıyı, yöntemleri ve farklı disiplinlerdeki uygulama biçimlerini de görünür kılmak. Böylece bu alanla ilgilenen herkes, sadece nasıl yapılacağını değil, neden ve hangi bağlamda yapıldığını da anlayabiliyor.
Akademik bir yaklaşımla hazırlanan bu site, hem öğrenmek isteyenlere hem de bilgisini derinleştirmek isteyen profesyonellere hitap ediyor. Teknik içerikler, güncel yazılım önerileri, örnek projeler ve yöntem yazılarıyla zenginleştirilmiş bir yapı sunuyoruz. Modelleme, yalnızca bilgisayar destekli bir üretim süreci değil; aynı zamanda düşüncenin yeniden yapılandırılmasıdır. Bu doğrultuda, hem uygulamaya hem de teoriye dokunan içeriklerle, farklı alanlardaki modelleme meraklılarını ortak bir bilgi zemini etrafında buluşturmak istiyoruz.
