Bir modelin doğruluğu kadar nereden geldiği, nasıl üretildiği ve yeniden nasıl üretilebileceği de önemlidir. Mühendislik ekiplerinde bu sorulara hızlı ve güvenilir yanıt verebilmenin tek yolu, kapsayıcı bir veri yönetimi ve sonuç arşivi mimarisi kurmaktır. Sonuç arşivi; yalnızca dosyaları saklayan bir depo değildir. O; girdilerin kimliğini, sürüm notlarını, çözüm profillerini, yakınsama kanıtlarını, rapor damgalarını, korelasyon metriklerini ve “koşullu kabul” kararlarını yaşayan bir kanıt zinciri hâline getiren bir altyapıdır. Böyle bir arşiv olmadan denetimlerde savunulabilirlik zayıflar, ekip içi bilgi akışı kişilere bağımlı kalır, tekrar iş patlar, karar alma yavaşlar.
1) Arşivin Amacı: Kararların “Nereden Geldiğini” Kanıtlamak
Sonuç arşivi, “dosya dolabı” değil, kanıt üretme makinesidir. Bir görselin veya sayının üzerine geldiğinizde; hangi model sürümü, hangi malzeme kartı, hangi yük kombinasyonu ve hangi çözüm profili ile üretildiğini okuyamıyorsanız, arşiv işini yapmıyordur.
Örnek Olay: Denetimde “bu pik gerilme hangi sürümde görüldü?” sorusu geldi. Arşiv görseli, alt köşedeki kimlik damgasında MODEL_v3.2 | MAT_S355_v4 | COMBO_WIND_v2 | SOLVER_NL_CONTACT_v1 | 2025-10-12 23:14bilgilerini taşıyordu. Tartışma 30 saniyede kapandı.
2) Dizin Mimarisi: Her Projede Aynı Mantık
Arşiv dizini; proje adı ne olursa olsun aynı iskeleti kullanmalıdır:
-
01_input/(onaylı girdiler, menşe ve tarih damgalarıyla) -
02_model/(geometri, bağlantılar, şablon komutlar, betikler) -
03_results/(kombinasyonlara ve varyantlara göre alt klasörler, prob–yakınsama–mesh özetleri) -
04_reports/(PDF/HTML raporları, sürüm notları, değişiklik özeti) -
zz_archive/(eski sürümler, salt-okunur)
Uygulama: Yeni katılan bir mühendis, dizine bakar bakmaz mesh istatistiklerinin nereye yazıldığını, korelasyon CSV’lerinin nerede durduğunu ve raporların hangi sürümde olduğunu anladı. Bağımlılık azalır, hız artar.
3) Meta Veri Şeması: Dosyaya Değil, Anlama Eriş
Her dosya yalnız adından ibaret olmamalı; meta veri ile yaşamalıdır. Proje, sürüm, üretim tarihi, üretici kullanıcı, kullanılan şablon/betik, malzeme–yük–solver kimlikleri, korelasyon metrikleri, QA kapılarının durumu gibi alanlar tek bir şemada saklanır.
Uygulamalı Pratik: results.json içinde her koşunun job_id, variant, hash, metrics:{NRMSE, R2, max_err}, qa:{input_gate, model_gate, output_gate}, decision alanları tutulur. Bu şema, rapor derleyiciye de veri olur.
4) Kimlik ve Sürüm Damgaları: Yeniden Üretilebilirliğin Anahtarı
Görseller, CSV’ler, rapor PDF’leri kimlik damgası olmadan arşive girmemelidir. Damgada; model sürümü, girdi kimlikleri, çözüm profili, tarih–saat ve içerik hash’i bulunur.
Vaka: Aynı isimli iki görsel karışıyordu. Hash damgasına geçilince “güncel mi?” tartışmaları bitti; iki görselin içerik olarak farklı olduğu bir bakışta anlaşıldı.
5) İsimlendirme ve Yollar: İnsan Okur, Makine Bulur
nozul_ana_gerilme_uls2_v1.png gibi konuşan adlar; .../ULS2/probe_SG05.csv gibi tutarlı yollar üretin. Kısa, boşluksuz, aksansız yazım kullanın; tarihleri YYYYMMDD ile biçimleyin.
Uygulama: Rapor metninde her görselin altında “Arşiv Yolu” satırı yer aldı. Denetimde “ham verisi?” sorusunda dosyaya ulaşmak saniyeler aldı.
6) Salt-Okunur Arşiv ve Yayın Mantığı
Arşivin güveni, değişmezlik kadar güçlüdür. Onaylanmış çıktılar salt-okunur moda alınır; yeni sürümler yanına eklenir, üstüne yazılmaz. “Yayın” bir olaydır; bir değişiklik özeti (ne değişti, neden, etki) ile gelir.
Örnek: RPT_v1.6 yayımlandığında, v1.5 salt-okunur kaldı. “Malzeme kartı Poisson oranı patch düzeltmesi” açıklaması ve etkisi v1.6 değişiklik özetindeydi.
7) Erişim ve Yetkilendirme: Kim Ne Yapabilir?
Arşivde rol tabanlı erişim gerekir: model mühendisi yazar, kalite ekibi onaylar, müşteri salt-okur. Hassas klasörler için ek maskeleme uygulanır; günlükler kim–ne zaman–neye erişti bilgisini tutar.
Vaka: “Hijyenik CFD” klasörü yalnız proses ekibine yazılım yetkisi verdi; dış ekip raporları görebildi ama ham veriye dokunamadı.
8) V&V ve QA Kapılarıyla Dikişsiz Entegrasyon
Arşiv; Girdi Kapısı, Model Kapısı, Çıktı Kapısı kayıtlarını üretir. Hangi kapıdan hangi tarihte geçildiği, kim onayladı, hangi uyarılar vardı—hepsi meta veridedir. Rapor derlenirken kapı durumları otomatik metne dökülür.
Uygulama: Basınçlı kap çalışmasında üç kapı “yeşil” geçti; raporun başında otomatik “kapı özeti” paragrafı yer aldı.
9) Test Korelasyonu Kanıtlarının Yerleşik Yeri
DIC haritaları, prob–ölçüm CSV’leri, NRMSE–R² metrik özeti ve “koşullu kabul” notları arşivde tek bir yerdedurmalıdır: 03_results/correlation/….
Örnek Olay: Düşük debide sapma yüksek çıkınca ilgili varyantların mini taraması aynı klasöre otomatik eklendi; denetimde “kök neden–aksiyon–sonuç” zinciri tek bakışta izlendi.
10) Görsel Hijyen: Kıyaslanabilirlik için Tek Profil
Arşiv, görsel kalabalığı değil kıyaslanabilirlik üretmelidir. Renk aralıkları, kamera açıları ve yazı tipleri standarttır; her görsel kimlik damgası taşır.
Uygulama: Üç farklı proje rüzgâr deplasman haritaları aynı ölçekle tutuldu; yöneticiler tek slaytta projeleri kıyaslayabildi.
11) Otomatik Rapor Derleme: “Yazmak” Yerine “Derlemek”
Rapor, arşivdeki meta verilerden derlenmelidir. Yönetici özeti; kritik metriklerin medyan–en kötü–kabul bandı cümlelerini otomatik üretir. Değişiklik özeti, sürüm farklarını yazar. Kapı durumu ve korelasyon paragrafları kendiliğinden gelir.
Vaka: “Maks gerilme medyan sapma %2.9, en kötü varyant %4.7; kabul bandı ±%5; koşulsuz kabul.” paragrafı, ölçüm CSV’si ile prob verisi kıyaslanarak otomatik yazıldı.
12) Yedekleme ve Felaket Kurtarma: Dört Katmanlı Sigorta
Arşiv; anlık kopya, günlük artımlı yedek, haftalık tam yedek ve off-site kopya ile korunur. Felaket tatbikatı yılda en az bir kez yapılır; “kurtarma süresi hedefi” (RTO) ve “kurtarma noktası hedefi” (RPO) gerçekçi yazılır.
Uygulama: Bir disk arızasında son 4 saatin artımlı yedeğinden geri dönüldü; rapor yayın takvimi aksamadı.
13) Bütünlük ve İz: Hash, İmza, Değişiklik Girdileri
Arşive giren her dosyaya hash damgası vurulur; kritik raporlar dijital imza ile yayınlanır. Değişiklik günlükleri (kim–ne zaman–ne yaptı) denetim izi oluşturur.
Örnek: Bir görselin “güncellenmiş” sanıldığı bir durumda hash farkı sıfır çıktı; aslında eski görseldi. Yanlış alarm, bütünlük kontrolü sayesinde anında sönümlendi.
14) PLM/PDM Entegrasyonu: Kayıttan Tasarıma Geri Besleme
Arşiv; ürün yapı ağaçları, gereksinim bağlantıları ve değişiklik talepleri ile PLM/PDM’ye bağlanmalıdır. Böylece gereksinim–tasarım–analiz–test döngüsü tek zincire dönüşür.
Uygulama: “Kablo çekme kuvveti” gereksinimi PLM’de güncellenince analiz arşivi tetiklendi; ilgili varyantlar yeniden koşturuldu ve rapor kendini güncelledi.
15) Yaşam Döngüsü ve Retansiyon Politikası
Her dosyanın ömür politikası olmalıdır: aktif (değişebilir), yayınlı (salt-okur), arşiv (soğuk), emekli (silinmeden önce onay). Yasal ve sözleşmesel gereksinimler retansiyon sürelerini belirler.
Vaka: Bir müşteri, “beş yıl önceki raporun ham verisi”ni sordu. Retansiyon sayesinde soğuk depodan 24 saat içinde geri alındı.
16) Veri Gizliliği ve Etik: Kimin Verisi, Kimin Hakkı?
Ölçüm dosyaları, müşteri verisi ve tedarikçi IP’si için etik etiketler kullanın: gizlilik seviyesi, paylaşım kapsamı, anonimizasyon durumu. Rapor metninde menşe ve kullanım izni notu bulunsun.
Uygulama: Klinik kaynaklı verilerde anonimleştirme betiği zorunlu kılındı; arşive giren her CSV “anonim:evet/hayır” etiketiyle işaretlendi.
17) DOE–Robustness–Korelasyon Paketlerinin Raf Ömrü
Parametrik taramalar ve sağlamlık çalışmalarında dosya sayısı hızla artar. “Önemsiz” varyantlar emekli edilirken, en kritik 10–20 varyant “örnek çalışma seti” olarak saklanır.
Örnek: 128 varyantlı bir DOE’nin yalnızca “erken uyarı” ve “karar eşiği” etkisi olan 18 tanesi sıcak arşivde tutuldu; kalanı soğuk depoya aktarıldı.
18) Dijital İkiz ve Canlı Arşiv: Modelin Zaman İçindeki Hafızası
Operasyon verisi geldikçe model parametreleri güncellenir; arşiv zaman ekseni kazanır. “Mevsimsel sönüm güncellemesi”, “pürüzlülük kalibrasyonu”, “spektrum güncellemesi” gibi olaylar sürüm notlarıyla yaşar.
Vaka: Bir pompa hattında titreşim anomalisinde mini tarama tetiklendi; rapor arşivine olay notu ve bakım önerisi eklendi.
19) Arşiv–Rapor–Sunum: Tek Kaynaktan Çok Yüz
Aynı arşivden; PDF raporu, yönetici özeti, denetim paketleri ve iç eğitim setleri üretilir. Böylece “tek kaynak–çok yüz” prensibi elde edilir; tutarlılık korunur.
Uygulama: Denetim için gereksiz görseller otomatik çıkarıldı; kritik 12 görsel ve 10 ek görsel kaldı. Sunum süresi yarıya indi.
20) KPI’lar: Arşivin Etkisini Ölçmek
Arşiv kalitesi; rapor iade oranı, yeniden iş oranı, denetimde sorusuz geçen kalem oranı, ham veriye erişim süresi, “aynısını yeniden üret” süresi gibi KPI’larla izlenmelidir.
Örnek: Arşiv devreye alındıktan altı ay sonra “aynısını yeniden üret” süresi ortalamada 2,5 günden 3 saate düştü.
21) Eğitim ve Alışkanlık: Dosya Saklamaktan Çok Daha Fazlası
Arşiv bir kültürdür. “Arşiv kliniği” oturumları, kısa video eğitimler, yeni başlayanlar için “Arşiv Hızlı Başlangıç” seti alışkanlık kazandırır. Akran incelemelerinde “arşiv izi” sorulur; rapor değerlendirmelerinde arşiv kalitesi ölçülür.
Uygulama: Aylık en iyi “arşiv izi” ödülü, ekiplerin damga–meta veri disiplinini hızla yükseltti.
22) Otomasyon Kancaları: İnsan Hatasını Sistemik Olarak Azaltmak
MAPDL/Python/ACT ve orkestratör katmanı, her koşu sonunda; görselleri kimlik damgasıyla üretir, prob CSV’lerini tek klasöre taşır, meta veriyi günceller, “değişiklik özeti”ni yazar.
Vaka: Manuel dosya taşıma sona erdi. Hatalar “boş seçim seti” ve “eksik prob” uyarılarıyla erken yakalandı; operatör bağımlılığı azaldı.
23) Sektörlere Göre Arşiv İncelikleri
-
İnşaat/Geoteknik: Zemin parametre menşei (saha–literatür–laboratuvar), spektrum referansları, kazı adımları kronolojisi.
-
Mekanik: Nozul–kılıf bölgesi için temas parametreleri ve yorulma odaklı prob setleri; kaynak/cıvata eşdeğeri.
-
Proses: Debi–basınç kaybı–ısı transferi ölçümleri; hijyenik pürüzlülük ve CIP kayıtları.
-
Sağlık/Biyomedikal: DIC mikrorölatif hareket kanıtları; steril akış sınırları ve klinik risk notları.
Örnek: Ortopedik implant arşivinde klinik kabul bandı paragrafları ayrı bir klasörde tutuldu; gizlilik etiketi zorunlu kılındı.
24) Kapsamlı Vaka – Basınçlı Kap: “Aynısını Yeniden Üret” Testi
Bağlam: ASME uyumlu kapta nozul–kılıf birleşimi.
Olay: Müşteri üç ay sonra “aynısını yeniden koş” dedi.
Akış: Arşivdeki RPT_v1.6 sürümü; model, malzeme, yük, solver kimlikleri ve DOE varyant listesini gösterdi. Aynı parametrelerle koşu 6 saat içinde tamamlandı.
Sonuç: Görsellerin hash’i eşleşti; rapor metnine “yeniden üretim kanıtı” paragrafı eklendi.
25) Kapsamlı Vaka – Yaya Köprüsü: Mevsimsel Güncelleme
Bağlam: 45 m açıklıklı çelik köprü, rüzgâr konforu ve modal korelasyon.
Olay: Bahar–yaz geçişinde frekans farkı arttı.
Akış: Dijital ikiz verisi arşive aktı; sönüm parametreleri mevsimsel bantta güncellendi; mini tarama koşuldu.
Sonuç: Dördüncü mod koşullu kabul notu güncellendi; izleme periyodu kısaltıldı. Rapor ve arşiv aynı gün yenilendi.
Sonuç
Veri yönetimi ve sonuç arşivi, modellemenin “ne dediği” kadar “neden güvenilir olduğu”nu da anlatan merkezi bir altyapıdır. Standart dizin yapısı, konuşan dosya adları, kimlik–sürüm–hash damgaları, zengin meta veri şeması ve rol tabanlı erişim; denetimde savunulabilirliği ve ekip içinde tekrar üretilebilirliği garanti eder. V&V ve QA kapılarıyla bütünleşik çalışan arşiv; korelasyon kanıtlarını, koşullu kabul metinlerini ve değişiklik özetlerini tek bir güven katmanında toplar. Otomasyon kancaları sayesinde rapor derlenen bir artefakta dönüşür; manuel adımlar ve operatör bağımlılığı azalır. Yedekleme–felaket kurtarma ve retansiyon politikaları, kanıtın dokunulmazlığını korur; PLM/PDM entegrasyonu gereksinim–tasarım–analiz–test zincirini kapatır.
Gerçek vakalar gösteriyor ki olgun bir arşiv; “aynısını yeniden üret” talebini saatler içinde karşılar, karar toplantılarını hızlandırır, rapor iade oranını düşürür, müşteri güvenini kalıcılaştırır. Dijital ikiz çağında arşiv artık yalnız geçmişin deposu değil; geleceğe bakan bir kontrol odasıdır: saha verisiyle yaşayan kalibrasyon, erken uyarı mini taramaları, otomatik rapor güncellemeleri ve öğrenen kütüphane kültürü bu odanın rutini olur. Böyle bir mimaride, ekiplerin enerjisi dosya aramaya değil, daha iyi kararlar üretmeye harcanır. Sonuç arşivi; hız, kalite ve izlenebilirliği aynı anda yükselten, sürdürülebilir rekabet avantajının sessiz mimarıdır.
Modelleme, günümüzde yalnızca tasarım süreçlerinin bir parçası değil; aynı zamanda düşünce biçimlerini dönüştüren, analiz kabiliyetini artıran ve fikirleri görünür kılan güçlü bir araç olarak öne çıkıyor. Mimarlıktan mühendisliğe, oyun tasarımından veri görselleştirmeye kadar birçok alanda modelleme, karmaşık yapıları anlaşılır hale getirmek ve çok boyutlu düşünmek için kullanılıyor. Bireyin bir fikri somutlaştırma yolculuğunda modelleme, hem yaratıcı hem de sistematik bir yol sunuyor.
Bu platformda modellemeye tek bir açıdan yaklaşmıyoruz. Üç boyutlu (3D) modelleme elbette temel başlıklardan biri; ancak mimari modelleme, endüstriyel ürün tasarımı, karakter modelleme, veri ve sistem modelleme, parametrik tasarım gibi çok daha geniş bir çerçeveyi kapsıyoruz. Amacımız yalnızca teknik bilgi vermek değil; aynı zamanda modelleme pratiğinin arkasındaki düşünsel yapıyı, yöntemleri ve farklı disiplinlerdeki uygulama biçimlerini de görünür kılmak. Böylece bu alanla ilgilenen herkes, sadece nasıl yapılacağını değil, neden ve hangi bağlamda yapıldığını da anlayabiliyor.
Akademik bir yaklaşımla hazırlanan bu site, hem öğrenmek isteyenlere hem de bilgisini derinleştirmek isteyen profesyonellere hitap ediyor. Teknik içerikler, güncel yazılım önerileri, örnek projeler ve yöntem yazılarıyla zenginleştirilmiş bir yapı sunuyoruz. Modelleme, yalnızca bilgisayar destekli bir üretim süreci değil; aynı zamanda düşüncenin yeniden yapılandırılmasıdır. Bu doğrultuda, hem uygulamaya hem de teoriye dokunan içeriklerle, farklı alanlardaki modelleme meraklılarını ortak bir bilgi zemini etrafında buluşturmak istiyoruz.
